Wist je dat apothekersassistenten al in de jaren ’70 in actie kwamen voor betere beloning en werkdruk?
Lang voordat stakingen trending waren, stonden zij al op het Malieveld (figuurlijk dan – en later letterlijk).
In 1983 fuseerde de toenmalige Apothekersassistentenbond (AAAB) met de Dienstenbond FNV. Samen stonden ze sterker. En dat bleek: op 15 april 1989 vond een grote landelijke manifestatie plaats in Amersfoort, onder de slogan: “Ons recept is beter.” Een petitie werd aangenomen en later overhandigd aan de minister in Den Haag. Apothekersassistenten lieten hun stem horen en hoe.
Maar daarna bleef het lang stil.
Tot 2024
Na tientallen jaren van loze beloftes en achterblijvende salarissen, brak er iets. Of eigenlijk: wij bráken erdoor. Apothekersassistenten in het hele land kwamen opnieuw in actie. Niet als vakbondstypes, maar als collega’s die vonden: nu is het genoeg. Er werd gestaakt, er werd gepraat, er werd geluisterd.
En met resultaat: er ligt een cao-akkoord met een loonsverhoging van 20 tot 22% in twee jaar.
Een historische stap en eentje die zonder die eerste actievoerders misschien nooit gezet was.
Vier het verleden. Eer het nu.
Bijeenkomst
Dwarsliggers in Appelscha, opstand in Katwijk en apotheken dicht
– Vrouwen in actie voor gelijke beloning –
Op 16 mei komen oud-actievoerders en nieuwe stemmen samen in debatcentrum Arminius in Rotterdam. In het kader van 50 jaar Jaar van de Vrouw blikken we terug op stakingen toen én nu. Bea, Wil en Hiltje (1989) en Angelique (2024) delen openhartig wat ze meemaakten.
Wat ging goed? Wat was moeilijk?
En: waarom lukte het deze keer wél?
🕐 Start: 13.00 uur
📍 Locatie: Arminius, Rotterdam
📧 Aanmelden: secretaris@vakbondshistorie.nl
🔗 Meer info: vakbondshistorie.nl/vriendenbijeenkomst-16-mei-2025
Apothekersassistenten hebben geschiedenis geschreven.
En dat mag iedereen weten.
Programma:
- 13.00 uur: Welkomstwoord door Agnes Jongerius, voorzitter VHV
- 13.10 uur: 150 jaar stakingen van vrouwen – Floor van Gelder
- 13.25 uur: 1890: Veenarbeidsters nemen het voortouw in Appelscha
- 13.45 uur: 1990: Opstand in Katwijk, de avondploeg staakt voor gelijk loon
- 14.45 uur: 1989 & 2024: Apothekersassistenten in actie voor een goede CAO
Meer over het programma
Stakingen kennen we met name uit sectoren waar van oudsher vakbondsmacht is opgebouwd.
Vrouwen die staken komen we minder vaak tegen. Iedereen kent natuurlijk wel de Optilon staking in 1973 in Winschoten. Maar vrouwen hebben vaker gestaakt. Voordat ze in de vergetelheid raken, zet de VHV ze in het spotlicht. Zoals de meiden van Ouwehand in 1990 en de apothekersassistentes in 1989. Bijzonder is dat de laatsten nog steeds staken voor hetzelfde: weg met de loonachterstand. Maar we beginnen met een groep vrouwen uit Appelscha, die niet over zich heen lieten lopen.
13.00 Welkomstwoord door Agnes Jongerius, voorzitter VHV
13.10 150 jaar stakingen van vrouwen – Floor van Gelder (historica en lid bestuur VHV)
13.25 1890: Veenarbeidsters nemen het voortouw in Appelscha
In 1890 staakten de vrouwen, omdat ze hetzelfde loon wilden als mannen. Nadat ze een dag thuis waren gebleven, zei de veenbaas tegen de mannen dat ze hun vrouwen naar het werk moesten sturen. Dat deden de mannen echter niet. Er gebeurde het tegenovergestelde. In haar boek Dwarsliggers in Appelscha vertelt Marianne Kootstra familieverhalen over 5 generaties. Oftewel 100 jaar arbeidersemancipatie.
13.45 1990: Opstand in Katwijk, de avondploeg staakt voor gelijk loon. Een reportage van NOS Laat van 1 maart 1990 laat zien hoe de dames van de avondploeg een week moesten staken om net als de mannen onder de cao te vallen. Zij moesten het helemaal alleen doen. De mannen deden niet mee. En ze wonnen. Bestuurders Peter de Groot en Martha de Haas begeleidden de staking. Kitty Roozemond, destijds lid bestuur Dienstenbond FNV is gespreksleider.
14.45 1989: Actiebijeenkomsten apothekersassistentes in het hele land: “Ons recept is beter!” 2024: Apothekersassistentes staken voor een goede CAO: “Bedankt voor uw begrip”. Apothekersassistentes lopen al decennia tegen een loonachterstand op. Vrouwen van toen en nu wisselen ervaringen uit. Presentaties van Bea van der Linden en Wil de Vries (Ons recept is beter 1989), Angelique Damsteeg en Lisa Viktorsson (stakingen 2024). Gespreksleider is Margot Kranenburg, Netwerk Vrouwen FNV.
15.45 Afsluiting door Agnes Jongerius.
Wat zou jij willen zeggen tegen de vrouwen die dit voor ons in gang zetten en tegen de collega’s die vorig jaar de fakkel oppakten?
Deel dit bericht met collega’s die interesse hebben of in de groepsapp.
Wat is VHV
De VHV (Vrienden van de Historie van de Vakbeweging) bevordert de kennis van de geschiedenis van de Nederlandse vakbeweging, met altijd oog voor het verleden, heden en de toekomst. Sinds de oprichting in 1983 zet de VHV zich in om vakbondsverhalen te bewaren en te delen, zodat we van de strijd en prestaties van vroeger kunnen leren voor de toekomst.
Zelf een bijdrage leveren?
Heb jij interesse in vakbondshistorie? Schrijf dan mee aan de VHV-website en help ons de verhalen van de vakbeweging levend te houden.
Verleden, heden, toekomst
De VHV is uniek in haar samenwerking met CNV, FNV en VCP, en draagt bij aan het behoud van de geschiedenis van de vakbeweging, die een belangrijke rol heeft gespeeld in het welzijn van Nederland. Ook nu blijft de vakbeweging essentieel voor de belangen van werknemers en zoekt ze naar vernieuwde manieren van actie en overleg. De VHV zorgt ervoor dat de geschiedenis doorgegeven wordt aan toekomstige generaties.
Wat doet de VHV?
De VHV biedt digitale vakbondshistorische uitgaven, organiseert twee keer per jaar Vriendenbijeenkomsten en onderhoudt contacten met vakcentrales en andere belangrijke instellingen. Zo blijft de rijke geschiedenis van de vakbeweging toegankelijk voor iedereen.