Hier is een introductie over de Educated Drugdealer podcast voor degenen die niet graag luisteren, maar liever lezen!
Welkom bij de Educated Drugdealer podcast, waar we een diepgaande duik nemen in de wereld van de apotheek en huisartsenzorg. Ik ben Ellen Kruize Kok, apothekersassistent en auteur van het boek “Educated Drugdealer en verhalen uit de apotheek”. Als maker en bedenker van deze podcast voor patiënten en collega’s, nodig ik je uit om mee te gaan achter de schermen en de verhalen te ontdekken die zich afspelen achter de schermen.
Dit is een test.
En ik wil weten wat je vindt. Laat het me weten of je dit kan waarderen, misschien ga ik dit dan vaker doen. Ter info: Er is geen spellingscontrole gedaan.
#Geneesmiddelenverspilling
Ellen Kruize Kok – Educated Drugdealer Podcast (00:30.484) Welkom Hanneke en Lisa Marie in deze podcast bij de Educated Drug Dealer. Ik vind het superleuk dat jullie er zijn. Vandaag gaan we het hebben over geneesmiddelen en verspilling. Ik heb daar best wel wat dingetjes over gedeeld de afgelopen tijd. Hanneke maakt dat dagelijks inzichtelijk, voornamelijk op haar LinkedIn. Doe je dat ook nog op andere pagina’s?
Hanneke van Andel (00:59.569) Nee, voornamelijk LinkedIn, omdat ik merk dat dat daar het medium is waarop het best gedeeld kan worden.
Ellen Kruize Kok – Educated Drugdealer Podcast (01:08.596) Ja, en wat ik dan ken uit 2022 is RickRetour met de hashtag ‘breng ons terug’. Ik weet niet of jullie dat kennen, maar ik zal dat ook nog wel even delen aan het einde van deze podcast in mijn blog, zodat iedereen dat ook nog even terug kan lezen als ze dat willen. Nou, daar was binnen een half jaar 23.000 kilo aan medicijnen ingeleverd in Eindhoven en Den Bosch.
Dus dat is best wel heftig. En toen zei ik ook van, laten we dit in heel Nederland uitrollen. En waarom is dit er niet in heel Nederland? Dat is toch echt wel heel veel. En in 2023 heb ik een initiatief gedeeld van de senior verpleegkundigen van de longafdeling in het UMCG. Die gingen met een kruiwagen vol medicijnen naar een project om 50.000 euro te krijgen om medicijnverspilling tegen te gaan. Dat is gelukt. Ze hebben dat bedrag gekregen en ze wilden daarmee verder. Dus ik ben heel benieuwd, ook als zij deze podcast luisteren, wat nu hun verdere plannen zijn. En toen, in 2024, kreeg ik contact met Lisa Marie. Zij deed een oproep om geneesmiddelenverspilling tegen te gaan. En zij heeft haar proefschrift gepubliceerd en verdedigd met heel veel plezier, wat ik net begreep, en daar gaan we vandaag ook verder over in gesprek. Dus van harte welkom natuurlijk. En Hanneke, nou misschien, ja, hoe kennen wij elkaar? Misschien kan jij dat even vertellen? Ja.
Hanneke van Andel (02:41.393) Ja, online. Elke keer als ik iets post waarvan je denkt van nou, dat is heel erg belangrijk om dat zichtbaar te maken en te delen, dan deel je dat met je achterban. Er staat een interview met mij klaar, voor volgende maand geloof ik. Ja, dus elke keer eigenlijk via online, eigenlijk een keer om het te delen en elkaar gunnen.
Ellen Kruize Kok – Educated Drugdealer Podcast (02:59.94) Ja, 16 juni gaan we dat delen.
Hanneke van Andel (03:12.209) Heb ik jou leren kennen en nu een beetje iets meer live?
Ellen Kruize Kok – Educated Drugdealer Podcast (03:15.86) Ja precies en ik ken je natuurlijk ook van je columns in je vakblad die ik met heel veel plezier deel en lees. Ja.
Hanneke van Andel (03:20.227) Ja. Het is nu het tweede jaar dat ik dat mag doen, ja.
Lisa-Marie (03:24.715) En Hanneke heeft ook echt een hele leuke LinkedIn pagina om te volgen met heel veel foto’s van verspilling waar ik elke keer weer verbaasd van raak.
Hanneke van Andel (03:32.913) Ja, ja maar ik tel ook, ja.
Ellen Kruize Kok – Educated Drugdealer Podcast (03:33.14) Ja, dat is wel zo. Je brengt het wel echt heel goed in kaart zodat iedereen ziet hoeveel het is.
Hanneke van Andel (03:39.601) Ja, ik heb dat een paar jaar geleden steeds meer gezien in de Openbare Apotheek, waar ik dus al 16 jaar werk. En dat werd steeds meer. En toen wij dit navroegen bij onze afvalverwerkingsdienst klopte dat ook. In 2022 was het vertienvoudigd ten opzichte van het jaar daarvoor. Ja, en dat heeft natuurlijk verschillende redenen. Dus wij zitten nu met drie apotheken in… drie medicentra. Dus als je bij de dokter komt, ook al ben jij klant bij een andere apotheek, dan breng je dat toch al gauw daar. Mensen gebruiken veel meer geneesmiddelen, hoop ik ook het idee. Er wordt veel meer voorgeschreven. En mensen weten steeds beter de weg te vinden naar de apotheek toe als een laagdrempelige zorgverlener waar je ook je medicatie kan terugbrengen. Dus dat waren drie dingen.
Hanneke van Andel (04:37.601) En ook in die tijd in 2022 zagen we ook heel veel hulpmiddelen terugkomen. Dus dat toevallig, dat was natuurlijk geen toeval, maar mochten wij steeds minder gaan leveren als apotheek zijnde, dus steeds minder incontinentiemateriaal, katheters, zakken, dat soort dingen. Die kennis is bij ons weggenomen en die verantwoordelijkheid. En toen merkten we wel dat mensen de weg naar de apotheek weten te vinden om medicatie terug te brengen. Dus waren het ook hulpmiddelen. Dus die zagen we ook eigenlijk in veelvoud binnenkomen. En daar zijn we toen een project over gestart.
Ellen Kruize Kok – Educated Drugdealer Podcast (05:10.324) Ze kregen ook via postorder voor een jaar geleverd. En dan was iemand…
Hanneke van Andel (05:15.249) Nou, gelukkig was het niet zo erg, maar wel echt voor drie maanden. En ik hoor ook al, want die foto’s die ik dan post, die krijg ik dan toegestuurd van heel veel andere apothekers of thuiszorgmedewerkers die dat bij mensen thuis zien. En dat wordt toch heel vaak gezegd dat het gewoon voor drie maanden is, of weleens voor een half jaar. Ja, en als je dan… Het is natuurlijk gezondheidszorg, dus…
Hanneke van Andel (05:43.089) Je gaat naar de huisarts, stel je voor dat je incontinent bent en je gaat naar de huisarts en dat werkt heel erg goed. Ja, dan heb je gelijk een hele bulk thuis. En dat zijn natuurlijk niet net zoals medicijnen zulke doosjes. Het zijn gelijk zulke pakken. Dus ja.
Lisa-Marie (05:56.619) En misschien ten overvloede, maar het is wel heel goed dat patiënten terugbrengen naar de apotheek, specifiek als we het over de geneesmiddelen hebben, dat we in ieder geval ervoor kunnen zorgen dat ze goed weggegooid worden. Want het gebeurt ook nog steeds, ook in Nederland, dat er dan vooral bijvoorbeeld drankjes door de gootsteen of de wc gespoeld worden. En dat draagt bij aan de geneesmiddelresten in ons oppervlaktewater. Dus voor iedereen die luistert en dat nog niet weet, breng overgebleven geneesmiddelen altijd terug naar de apotheek.
Dan kunnen we ervoor zorgen dat ze op een veilige manier verbrand worden.
Onder de video kan je verder lezen
Hou je niet van luisteren?
Wellicht vind je het dan leuk om de video te bekijken ons samen in gesprek ziet.
Hanneke van Andel (06:26.865) Ja, inderdaad. Inderdaad, vloeistoffen en dranken is toch een hardnekkig iets. Toch eventjes door de gootsteen te gooien.
Ellen Kruize Kok – Educated Drugdealer Podcast (06:37.236) En jij, Hanneke, bent dan apothekersassistent geworden en daarna ben je farmaceutisch consulent geworden. Dus dat doe jij in de openbare apotheek. En waar kom je ongeveer vandaan en wat zijn je passies en je hobby’s?
Hanneke van Andel (06:50.609) Ik heb heel veel passies. Ik kom uit Bergen op Zoom. En ik ben 16 jaar geleden begonnen als BBL’er bij Service Apotheek Poort in Bergen op Zoom. Ik heb eigenlijk altijd een drang om steeds iets meer te doen. Ik verveel me niet gauw, maar het moet wel interessant blijven. Op een gegeven moment, na zoveel jaren, apotheekassistenten, farmaceutisch consulenten, opleiding gaan doen. Dit doe ik nu vijf jaar. En twee jaar terug ben ik zelfstandig ondernemer geworden. Dus weer bij dezelfde apotheek ben ik gewoon door blijven werken. Maar wel als zelfstandig ondernemer, want ik ben daarnaast ook muzikant. Dus door de week heb ik mijn passies in de apotheek en in het weekend mijn passie als muzikant op het podium.
Ellen Kruize Kok – Educated Drugdealer Podcast (07:47.476) Ik heb dat natuurlijk een beetje gezien via je Instagram. En je bent ook echt wel misschien een multi mens. Ik weet niet of je die term kent, maar dat moet je maar eens opzoeken. Want ik heb dat ook, heel veel passies, heel veel dingen die ik leuk vind. En laatst luisterde ik dus een podcast daarover en toen dacht ik, ja daar ben ik gewoon. Heel veel ideeën, altijd creatief. Dat is wel echt tof om iemand te zien in de farmacie die dat ook heeft. Want we zijn…
Hanneke van Andel (08:14.641) Ik pas ook eigenlijk helemaal niet in de farmacie. Toen ik mijn diploma kreeg, zei ik dat de teksten niet zoals het hoort. Wel lekker om te lezen. Ik probeer op deze manier mijn creatieve ei kwijt te kunnen in een sector waar helemaal geen creativiteit in is. Ik merk ook wel dat ik gauw onderprikkeld ben.
Ellen Kruize Kok – Educated Drugdealer Podcast (08:17.972) Nee, ik ook niet.
Hanneke van Andel (08:43.409) Dus ik heb altijd wel veel dingen nodig. Dat vind ik leuk.
Ellen Kruize Kok – Educated Drugdealer Podcast (08:46.32) Ja, ja tof, leuk. En Lisa Marie, ja, jij bent apotheker hè? Als ik het wel eens iets over jezelf.
Lisa-Marie (08:53.515) Jazeker, van achtergrond. Ik ben dus apotheker. Ik heb in Groningen gestudeerd en ben naar Nijmegen gegaan voor promotieonderzoek. Want ik werkte altijd naast mijn studie al in de apotheek erbij. En ik was op dat moment persoonlijk heel erg bezig met duurzaamheid. Dat is bijvoorbeeld een challenge om een keer een maand lang geen plastic te gebruiken. En dan kan ik vertellen dat het echt super moeilijk is. Want bijvoorbeeld shampoo ofzo, dat zit al in een plastic fles of tampons staan. Dus dat was echt een uitdaging. Ik weet niet of ik iedereen zou aanraden, maar het is in ieder geval een hele goede manier om je bewust te worden van hoeveel plastic je gebruikt. En dan op momenten dat ik naar de apotheek ging, verbaasde ik me erover hoeveel plastic je daar gebruikt. En in die periode kwamen nabestaanden van een patiënt aan de balie bij mij en die gaven tassen vol geneesmiddelen terug. Ja, ik denk een bekend verhaal. Ik zie handen knikken. Omdat de patiënt was overleden en de herhaalservice die had aangestaan terwijl ze eigenlijk bepaalde geneesmiddelen al een tijd niet meer gebruikten. Dus ik weet nog dat ik het kantoor van de apotheker inliep en dat ik aan hem vroeg van, wat moet ik ermee doen? Mag ik het weer terugleggen in de kast? Tikkeltje naïef misschien als student farmacie. En de apotheker zei nee, dat mag niet vanwege kwaliteitsredenen. We weten niet hoe het bewaard is. Misschien heeft het in een hete auto gelegen. Je weet het niet, mensen kunnen het in een magnetron hebben gedaan. Het zijn natuurlijk allemaal rampscenario’s die erg onwaarschijnlijk zijn. Maar de reden dat de apothekers niet zo creatief zijn is wel om de kwaliteit te kunnen garanderen. Want iedereen wil goede geneesmiddelen hebben. Dus die moesten allemaal weg, allemaal naar de ovens om chemisch verbrand te worden. Ik heb me daar echt over ontzet. En toen dacht ik, wat voor soort apotheker wil ik zijn?
Nou, toen ben ik eigenlijk met het Radboud UMC in contact gekomen. Daar liepen al een aantal onderzoeken over geneesmiddelen heruitgeven. Dus een soort vorm van hergebruik. Dus we zamelen geneesmiddelen in, controleren de kwaliteit om het dan weer voor andere patiënten te gebruiken. En nou ja, daar ben ik eigenlijk ingerold en daar is een promotieonderzoek uitgekomen, waarin ik twee strategieën om geneesmiddelverspilling tegen te gaan heb onderzocht. De ene is kunnen we geneesmiddelen
Lisa-Marie (11:13.899) meer op maat aan patiënten meegeven. En de andere is, kunnen we overgebleven geneesmiddelen dan heruitgeven, zodat we ze niet hoeven weg te gooien. En dat heb ik afgelopen woensdag mogen verdedigen na vier jaar hard werken. Dank je wel.
Ellen Kruize Kok – Educated Drugdealer Podcast (11:28.788) Gefeliciteerd hoor!
Lisa-Marie (11:34.059) Dank je. Ja, dus nu dokter Lisa Marie. Nee, grapje hoor. Nee, maar ik blijf me ervoor inzetten.
Ellen Kruize Kok – Educated Drugdealer Podcast (11:39.796) Het is wel echt zo. Ik zal het even netjes in de blog zetten met Dr. ervoor. Want dan mag je met trots dragen die titel. Daar heb je keihard voor gewerkt.
Hanneke van Andel (11:50.833) Absoluut.
Lisa-Marie (11:51.275) Ja, dat is waar. Maar ik moet wel zeggen, als je doet waar je hart ligt, en dat is voor mij wel echt in deze hoek, duurzaamheid, verspilling tegengaan, want ik vind het gewoon zo zonde, dan voelt het niet als werken. Dat zullen jullie misschien ook zien. Het is gewoon je roeping en ik krijg er ook heel veel energie van. Dus het is echt een cadeautje.
Ellen Kruize Kok – Educated Drugdealer Podcast (12:14.42) Nou heerlijk om te horen. Ja, dat herken ik wel. Ik denk dat jij dat ook hebt, Hanneke. Dat je eigenlijk heel veel vrije tijd steekt in iets waar je heel erg achter staat. En dat het eigenlijk meer een uit de hand gelopen hobby wordt. En ja, ik ga ook van die hobby die ik heb, mijn werk maken. Want ik wil zichtbare zorgverleners. En ik wil de patiënt en de zorgverlener dichterbij elkaar brengen.
Hanneke van Andel (12:33.745) Ja leuk.
Ellen Kruize Kok – Educated Drugdealer Podcast (12:37.78) Ik heb de stoute schoenen aangestroken om daar ook echt mee verder te gaan en dat zelf op de kaart te gaan zetten en daar anderen mee te helpen. Maar deze podcast is daar natuurlijk ook onderdeel van. Daar kunnen jullie ook laten zien wat jullie belangrijk vinden en waar jullie voor kiezen en waar jullie voor staan. Ik hoop dat we daar heel veel mensen mee kunnen helpen zodat patiënten ook echt zien wat we doen en dat we begrijpen. Nu kunnen we dus uitleggen waarom ze hun medicijnen terugbrengen en waarom die weggegooid worden. Want dat is een vraag…
die iedereen eigenlijk wel heeft, die niet in de farmacie werkt. Ik denk zelfs bij de huisartspraktijk dat ze dat ook niet precies kunnen uitleggen, omdat ze dat niet zien. Zij hebben hun werk en wij hebben ons werk.
Hanneke van Andel (13:19.889) We hebben onszelf gewoon als maatschappij helemaal ingewikkeld in bepaalde wetten, regels en ook in de voedselverspilling. Weet je wel, in de kledingindustrie, eigenlijk alles wat goed is maar een beetje anders eruitziet, dat gooien we weg. Dat is zo ontzettend niet uit te leggen.
Lisa-Marie (13:45.707) Ja, tegelijkertijd zie ik ook weer een trend, en misschien is dat ook mijn generatie die juist zegt: ‘Nou, ik koop mijn kleding via Vinted en ik ga naar de tweedehands winkel, een bank is daar net zo goed.’ En dan kun je het ook weer niet rijmen dat je dan geneesmiddelen wel zomaar weggooit.
Hanneke van Andel (14:02.481) Ja, mijn veiligheidstrip en al en houdbaarheid die nog gewoon, kamertemperatuur te bewaren, houdbaarheid die nog goed is. Ja, inderdaad. Maar ook met mijn post dan krijg ik toch wel heel vaak terug in de comments eronder van kapitaalvernietiging. Hoe is dit mogelijk? Het is gewoon breed gedragen. Het is gewoon maatschappelijk probleem dat heel breed gedragen wordt van dit is niet meer van deze tijd. Dit moeten we anders. Ja.
Lisa-Marie (14:32.459) Ja, en ik denk dat we als Nederland daar gelukkig ook in voorlopen, want wij zijn natuurlijk wel een zuinig volkje. Dus we vinden het gewoon zonde om goede dingen weg te gooien. En dat is het ook. Qua geld, de zorgkosten, die blijven maar stijgen. Nou, als we ervoor kunnen zorgen dat we in ieder geval geen uitgegeven geld weggooien. En daarbij kunnen we ook nog de milieu-impact van de zorg verminderen. Ja, dan is dat hartstikke mooi meegenomen. Dan moeten we ons daar gewoon hard voor maken, denk ik.
Ellen Kruize Kok – Educated Drugdealer Podcast (15:00.628) Als we dan krachten verenigen en elkaar op de hoogte houden en dat soort dingen blijven delen, dan moet er iets veranderen. Misschien is het dan ook leuk om direct even op die enquête in te gaan van jou Lisa, die je nu hebt gedeeld. Wat heb je gevraagd aan de mensen die hem invulden?
Lisa-Marie (15:18.355) Ja, nou ja, in het kader van de Green Deal, dus dat is eigenlijk vanuit de overheid gestart, een soort campagne om de zorg te verduurzamen. En daarin zijn eigenlijk alle partners in de zorg verenigd. Ziekenhuizen, de apotheekbranche. Eigenlijk alle partners in de zorg. En daarin is een missie gesteld. Wij gaan de milieuimpact van de zorg verminderen. Want de CO2-uitstoot van de zorg is wel 7 of 8 procent van de totale CO2-uitstoot in Nederland. En daarmee komt het dichtbij de uitstoot van bijvoorbeeld Tata Steel of Shell. Mensen weten niet hoe groot de milieuimpact van de zorg is. Specifiek geneesmiddelen en chemicaliën zijn de belangrijkste bijdrage aan deze milieuimpact. Dus als we geneesmiddelen…
wat minder en efficiënter kunnen gebruiken, dan kunnen we die milieu-impact van de zorg al veel beter beteugelen. Dus wat wij hebben gedaan is, door heel Nederland opvragen, wat doen jullie nou eigenlijk in jullie apotheek of in jullie ziekenhuis tegen geneesmiddelverspilling? Want volgens mij lopen er heel veel goede ideeën. Is het een heel hot topic waar iedereen wel mee bezig is? Maar vergeten wij soms om van elkaar te leren. Dus wat we hebben gedaan is het allemaal opgevraagd om dat in kaart te brengen. En dan gaan we eind van deze maand met een beperkt groepje van experts in overleg. En het doel is dat we dan gaan kijken hoeveel impact hebben deze strategieën en hoe makkelijk kunnen we ze uitvoeren. En daarmee gaan we een soort roadmap, zoals we dat noemen, met een mooi woord maken, waarbij we beginnen met de strategieën waarmee we heel veel impact kunnen maken, die maar weinig moeite kosten. Nou, en daarmee steeds verder gaan. zodat we uiteindelijk geneesmiddelverspilling zo ver mogelijk kunnen minimaliseren. Dat gaat dan natuurlijk over de ziekenhuizen waar ik zelf werk, maar ook over zorginstellingen en over openbare apotheken, dus patiënten die het in de thuiszetting gebruiken.
Ellen Kruize Kok – Educated Drugdealer Podcast (17:20.436) Ja, super interessant. En ik denk dat het samenwerken ook heel belangrijk is. En als jij over een maand daarmee begint, als je een eerste stap hebt, dan hoop ik dat je ons daarvan op de hoogte kan houden.
Lisa-Marie (17:34.507) Absoluut, dat ga ik doen. Als er een voor de hand liggende strategie uitrolt, dan ben je de eerste die het hoort, Ellen.
Ellen Kruize Kok – Educated Drugdealer Podcast (17:40.692) Dat is goed. En dan zijn onze volgers ook de eersten die het horen. Want Hanneke heeft ook redelijk wat volgers hoor. Ik ben niet de enige. Ja toch? Dat mag je best zeggen hoor. Nou, misschien is het goed om voor de patiënt even uit te leggen wat precies geneesmiddelenverspilling is. Ik weet niet wie daar even op in wil gaan.
Hanneke van Andel (18:04.593) Ik had eventjes opgezocht. Dat is het onnodig gebruik of misbruik of verlies van medicijnen, wat dan ook weer resulteert in verspilling van medicatie of geld.
Ellen Kruize Kok – Educated Drugdealer Podcast
Ellen Kruize Kok – Educated Drugdealer Podcast (18:28.724) 100 miljoen!
Lisa-Marie (18:45.515) 2. Niet iedereen met overgebleven geneesmiddelen brengt ze terug naar de apotheek. Helaas gooien ook nog mensen ze weg via het huishoudafval bijvoorbeeld. En 3. Buiten de openbare apotheken is er ook nog veel verspilling. Dus noem de zorginstellingen en de ziekenhuizen. Dus wij zijn nu bezig met een nieuwe verspillingsmeting. We hebben in 11 openbare apotheken, 11 ziekenhuizen en 11 zorginstellingen gemeten. Hoeveel wordt er nou eigenlijk verspild? We zijn nog bezig met het bekijken van de data, maar ik verwacht dat dat veel hoger wordt dan die 100 miljoen.
Ellen Kruize Kok – Educated Drugdealer Podcast (19:16.276) Dat kan ik me voorstellen. Ja, en als ik die foto’s zie bij Hanneke, gaat dit alleen over geneesmiddelen of gaat het ook over hulpmiddelen? Ja.
Hanneke van Andel (19:17.233) Dat denk ik ook wel. Ja.
Lisa-Marie (19:19.275) Als ik zie wat handen kapot…
Hanneke van Andel (19:21.649) Ja, en…
Lisa-Marie (19:25.963) Nee, dit gaat echt alleen over geneesmiddelen.
Hanneke van Andel (19:28.497) Ik heb dat opgevraagd bij onze afvalverwerkingsdienst. Voor het jaar 2023 was er bij ons alleen al 2100 kilo opgehaald. Dat is dan van twee apotheken met 12.000 patiënten. Dat is dan 2100 kilo op jaarbasis. Dus dan moet je nagaan dat dat alleen nog maar in één stad is van twee apotheken. Terwijl we er meer hebben.
Lisa-Marie (19:50.059) Ja, en alle CO2 die erbij vrijkomt door zulke tonnen te verbranden, als je dat hebt over 21 kilo verbranden. Hanneke van Andel (19:54.897) Met plastic en alles, met tonnen en alles.
Ellen Kruize Kok – Educated Drugdealer Podcast (19:59.284) Ja, dat is wel heftig. Deze cijfers maken echt indruk. Hanneke van Andel (20:05.777) Absoluut.
Ellen Kruize Kok – Educated Drugdealer Podcast (20:07.156) En dan, nou ja, als iemand dus met een doosje terugkomt naar de apotheek, ik weet nog, als stagiaire, wij hadden dan een kelder. En dan moest ik dan een paar uurtjes per dag al die zakken openmaken van die mensen. En dan moest ik al die doosjes openmaken. Dan moet je natuurlijk met handschoenen aan. En dan moest ik al die strips eruit halen. En dan moest ik uit elke strip alle tabletten… klikken dus ik was heel wat uurtjes zoet ik had echt mijn handen die deden gewoon zeer daarvan. Zo werd dat gedaan toen ik stage liep en iets later in de apotheek hebben we ook nog dat heb ik ook in mijn boek trouwens ook nog te maken gehad met een prikincident want er was een mevrouw die leverde een zak in een plastic zak en daar zaten naalden in. Een collega van mij heeft die zak aangepakt en die had dus die naald in haar hand. Ja, dat is niet één keer voorgekomen, maar dat gebeurt wel vaker. Dat is ook nog iets om patiënten mee te geven dat ze naalden nooit inleveren in plastic zakken, maar altijd in een glazen pot of in een afvalcontainer waar het in hoort. Dat zijn mijn herinneringen aan het inleveren van medicijnen. En het was ook echt kilo’s. Echt heel grote zakken, heel veel doosjes. Dus ik weet niet hoe dat nu gebeurt op dit moment. Misschien kan jij dat vertellen van de Openbare Apotheek,
Hanneke. Hanneke van Andel (21:31.441) Ja, wat ik weet van ons is, ja, wij gaan dat allemaal niet meer uitdrukken. Ten eerste, personeelstekorten, bij ons valt dat gelukkig mee, maar goed. En drukte en ja, dus dan gaan we gewoon met… Sorry?
Lisa-Marie (21:45.067) En veiligheid. Veiligheid denk ik ook als je kijkt naar wat voor stof…
Hanneke van Andel (21:49.617) Die naalden moeten natuurlijk gewoon in tonnen, anders nemen we ze gewoon weer terug. Dan moeten ze eerst naar Ruitse om het netjes in de ton te doen en dan weer terug te komen in zo’n naaldencontainer. En die medicijnen gaan gewoon in doosjes de medicijnafvalcontainer in. Gewoon puur ook vanwege tijdgebrek.
Ellen Kruize Kok – Educated Drugdealer Podcast (21:56.02) Nee, dus dat is nu wel wat strenger, zeg maar. Ja.
Lisa-Marie (22:12.075) En hebben jullie ook een Teva-retourbox?
Hanneke van Andel (22:15.537) Nee, nee, wij krijgen vanuit de gemeente, zeg maar, of ja, de afvalverwerkingsdienst die regelt het maar in opdracht van de gemeente. Dus we krijgen elke twee weken, krijgen we dan voor twee apotheken veertien tonnen, dus dat is echt best veel. En die worden helemaal gevuld en dan elke twee weken worden die weer opgehaald. Ja, en dus dan gaan die, en dan zijn dat van die tonnen die dicht gaan en dan in de verbrandingsoven direct in zijn geheel worden verbrand.
Lisa-Marie (22:43.787) Ja, want in sommige apotheken heb je zo’n Teva-retourbox en daar worden patiënten al gevraagd om het doosje en de bijsluiter in een aparte bak te doen van de strips. Dus dat wordt niet meer allemaal uitgedrukt, Ellen, zoals jij dat moest doen, maar dan worden in ieder geval het doosje en de bijsluiter, wat papier is, nog apart ingezameld.
Ja, en die medicijnen, welke worden dan het vaakst verspild? Wat is dan een groep waar je echt op moet letten?
Lisa-Marie (24:17.771) Hier in het ziekenhuis is het de paracetamol. Dat is in het Jongerschansziekenhuis in Heerenveen onderzocht. Daar kwam de paracetamol als grote boosdoener uit. Vooral omdat die zo nodig is. Als patiënten pijn hebben, wordt die klaargezet. Nu kunnen ze hem innemen als ze pijn hebben. Maar soms zijn patiënten misselijk en dan nemen ze geen paracetamol in. Maar het blijft elke keer over. Daar zijn we in het ziekenhuis in ieder geval mee bezig om daar slimmer mee om te gaan. Dus bijvoorbeeld om het niet standaard klaar te zetten.
Lisa-Marie (24:47.211) Maar om een doosje te hebben en het alleen aan patiënten te geven als ze het daadwerkelijk gaan gebruiken. Daarnaast was er ook nog een challenge vanuit het Erasmus MC om paracetamol als je het wel gaat toedienen om het niet via een infuus toe te dienen, maar via pillen. Ja, om…
Ellen Kruize Kok – Educated Drugdealer Podcast (25:01.876) Ja, die kan ik niet zetten. Met zo’n hele grote tablet of pil gaan ze dan een beetje promotie doen ook echt.
Lisa-Marie (25:09.643) Ja, die peel komt dan naar de ziekenhuizen en dan wordt iedereen eigenlijk uitgedaagd van hoeveel patiënten kun jij omzetten. En dat is omdat het gewoon beter is voor de patiënt om het oraal te nemen. En het is goedkoper en beter voor het milieu, want denk aan al die verpakkingsmaterialen die bij een infuus zitten. Dus als je het oraal kan toedienen, is dat altijd beter.
Ellen Kruize Kok – Educated Drugdealer Podcast (25:31.284) Ja, dat is wel een mooie tip eigenlijk. Dan zouden we ook weer meer delen kunnen uitrollen. Maar dat komt vast ook in jouw onderzoek straks naar voren in die enquête.
Lisa-Marie (25:40.139) Ik hoop het!
Ellen Kruize Kok – Educated Drugdealer Podcast (25:41.236) wel een bekend iets waar veel mensen van af weten.
Lisa-Marie (25:44.491) Ja zeker, ja.
Hanneke van Andel (25:46.321) Ja, wij hebben een heel klein onderzoekje gedaan in onze apotheken hierna. Vorig jaar geloof ik, of twee jaar terug. En van de ongeopende verpakkingen die we terugkregen, waren het toch de cardiovasculaire medicijnen, zoals Bicilprolol en dat soort. Dus best wel vaak de lolletjes. En daarna luchtwegmedicatie. En van de geopende verpakkingen waren dat ook de cardiovasculaire middelen en de nu al gevolgde pijnmedicatie. Ja.
Ellen Kruize Kok – Educated Drugdealer Podcast (25:46.484) En…
Ellen Kruize Kok – Educated Drugdealer Podcast (26:14.484) En misschien moeten we voor de patiënten die luisteren cardiovasculair even uitleggen.
Hanneke van Andel (26:18.929) Dus dat zijn de hartmedicijnen. Veel wat wij terug hebben gezien is de bisoprolol. Dat wordt vaak voorgeschreven. Die kregen we toch wel vaak terug, ongeopend. Dus eigenlijk helemaal niet gebruikt. Dus alles…
Ellen Kruize Kok – Educated Drugdealer Podcast (26:35.988) En is dat dan omdat ze nog ingesteld moeten worden, dat ze dat dan bijvoorbeeld door een hartaandoening krijgen en dat ze dan denken, ik heb dit geprobeerd en het bevalt me toch niet, of worden ze omgezet?
Hanneke van Andel (26:48.593) Ja, het kan verschillend zijn. We hebben wel gevraagd wat de leeftijd is, maar niet echt een groot onderzoek gedaan. Dat weet ik niet precies, maar het is wel vaak dat het of te veel wordt voorgeschreven of dat mensen niet makkelijk in te stellen zijn. Ze beginnen met medicatie en dat duurt even voordat ze de juiste medicijnen hebben gevonden die goed bij hen passen.
Ellen Kruize Kok – Educated Drugdealer Podcast (27:08.852) Ja.
Hanneke van Andel (27:17.009) En ja, de eerste keer moeten we dat voor twee weken voor, of in ieder geval, meegeven als apotheek. Dat is wettelijk vastgelegd. Dan kunnen mensen weten of voelen of merken, hebben wij klachten of niet. De tweede keer is het eigenlijk al zo van, we geven het voor drie maanden mee. Ook omdat dat gestimuleerd wordt door zorgverzekeraars. Want het is gezondheidszorg maar toch ook een beetje… Het systeem waar we nu in zitten is toch een ziektezorg waar we zoveel mogelijk medicijnen voorschrijven, want dat is goedkoper voor de zorgverzekeraar, want die hoeft maar één keer zo’n prestatievergoeding weer tegenover te stellen. En als dat elke keer voor twee weken wordt geleverd, moeten ze elke twee weken dat tarief geven. Dus het wordt ook gestimuleerd om veelvuldig of voort te schrijven of over het toonmogelijk te laten gaan. Ellen
Kruize Kok – Educated Drugdealer Podcast (28:06.324) Ja, daar.
Lisa-Marie (28:06.635) En ik denk dat je daarmee ook nog wel weer meer verspillingen in de hand werkt. Wij als zorgverleners in de apotheek hebben daardoor ook minder grip en minder contact op de patiënt. Dus waar je dan normaal nog een keer aan de balie hoort van, nee, ik moet volgende week weer naar het ziekenhuis en dan gaat de cardioloog nog eens naar mijn hart kijken, waarbij je zou kunnen denken van, hoe? Nou, misschien moet ik dan niet voor drie maanden meegeven. Als je die patiënt niet te spreken krijgt,
Wij hebben daar natuurlijk op dit moment geen tijd voor, maar zou het eigenlijk niet beter zijn dat voordat wij als iemand in de herhaalservice zitten en die heeft dus meerdere medicijnen, dat noemen we dan polyfarmacie in de apotheek, dat we die mensen bellen voordat we het überhaupt voorschrijven.
Hanneke van Andel (31:28.273) Dat vind ik.
Lisa-Marie (31:44.811) Ja, dat zou ik zeker voor willen pleiten. Wij hebben hier in het Rappa uit de UMC een kleinschalig onderzoek gedaan met 50 patiënten die leven met kanker en die krijgen tabletten om kanker te behandelen. En daarbij gingen we op maat ter hand stellen, zoals we dat noemen. Dus gepersonaliseerd afleveren. Dat betekende dat we ze steeds gingen opbellen voordat ze de geneesmiddelen kregen. En daarbij hadden we eigenlijk drie simpele vragen. Dus de eerste is, Hoeveel geneesmiddel heeft u nog in huis? Dus om te checken, wordt het wel echt gebruikt? Is iemand wel therapietrouw? Klopt het gebruik nog steeds? Want soms wordt ook met de arts afgesproken voor, je mag wel wat minder gebruiken, maar wordt dat niet doorgegeven? Nou, dan zitten wij maar door te leveren, terwijl er niet zoveel nodig is. En ten derde, heeft u nog afspraken in het ziekenhuis of verwacht u nog resultaten van het ziekenhuis? En als daar een afwijkend antwoord op kwam, dan gaven we wat minder mee. En wat we hebben laten zien is dat we…
Lisa-Marie (32:43.051) voor deze dure geneesmiddelen al een derde van de verspilling konden tegengaan op deze manier. En omdat die geneesmiddelen al gemiddeld 3000 euro per doosje kostten, gaat dat gepaard met aanzienlijke kostenbesparingen. Dus het hoeft niet heel ingewikkeld te zijn, maar dat gesprek tussen de apotheek en de patiënt en ook de arts die daarbij betrokken is, is denk ik heel erg belangrijk.
Ellen Kruize Kok – Educated Drugdealer Podcast (33:04.436) Dat is ook wel waar onze kracht ligt eigenlijk als apotheken. Om echt met mensen in gesprek te gaan, zijn natuurlijk een heel laagdrempelige organisatie. En nou is dat natuurlijk niet mogelijk voor de Paracetamol of de Bisoprolol nu, op dit moment. Maar ik denk voor de hele dure medicijnen dat het wel heel erg goed is om dat te doen.
Hanneke van Andel (33:04.985) Ja, tot ziens.
Lisa-Marie (33:23.915) Ja absoluut en voor die goedkopere geneesmiddelen zou ik echt de patiënten willen oproepen van mocht er iets zijn geef dat dan in ieder geval aan aan je zorgverlener.
Hanneke van Andel (33:34.225) Ja, communicatie.
Ellen Kruize Kok – Educated Drugdealer Podcast (33:38.044) Ja, inderdaad. We zouden het ook op termijn natuurlijk via een app kunnen regelen. Dat mensen gewoon een belletje krijgen van we willen het klaarmaken, welke zijn op en welke zijn nog niet op. Er zijn natuurlijk best wel cases in Nederland die een app hebben, die zijn een medicatieoverzicht verstrekken, waar we zoiets in zouden kunnen zetten.
Hanneke van Andel (34:04.177) Ja, dat e-health of digitale middelen die helpen heel erg goed om, die kun je heel makkelijk inzetten om dit soort doelen te behalen. Ik heb, ja absoluut. En die communicatie is gewoon steeds beter. Dus mensen kunnen ook heel makkelijk gewoon even een appje sturen dat komt binnen bij ons. Er is altijd iemand die dan…
Lisa-Marie (34:04.747) Ja precies.
Ellen Kruize Kok – Educated Drugdealer Podcast (34:14.868) Ja, en dat scheelt ook gewoon heel veel tijd.
Hanneke van Andel (34:26.929) of zo’n chat of een mail zit om die vraag te beantwoorden. Je hoeft allemaal niet meer via de telefoon of je hoeft niet meer langs te komen. En als je de persoon op contact wil, dan kan dat. Want wij zijn een laagdrempelige zorgverlener. Je kan zonder afspraak nog steeds binnenlopen. Dus je hebt eigenlijk het beste van beide werelden.
Ellen Kruize Kok – Educated Drugdealer Podcast (34:46.228) Nu moeten we het alleen nog even 100% inzetten. Hoeveel oudere mensen gebruiken zo’n app? Hoeveel mensen van boven de 70? Hanneke van Andel (34:50.193) Ja, ja.
Hanneke van Andel (34:58.993) Ja, dat durf ik eigenlijk niet te zeggen. Wij hebben ongeveer 10 tot 20 procent en bij ons is dat altijd vrij hoog. Ik denk toch wel 20 procent van de totale ingeschreven patiënten die gebruik maken van online, ons online zorgservice, zoals de apotheek app of een online account. En die maken daar echt wel veel gebruik van. Maar… Wat de leeftijd betreft, welke leeftijd er aan vast hangt, dat durf ik niet te zeggen.
Ellen Kruize Kok – Educated Drugdealer Podcast (35:30.772) Nee, maar omdat ik heel erg het idee heb dat de jongere generatie dat heel erg toegankelijk en makkelijk vindt, maar dat best wel mensen veel moeite hebben met zulke dingen. Alleen, we zien nu natuurlijk een verschuiving in vergrijzing en we zien ook veel meer mensen met een mobiel, nu ook oudere mensen. En in de tijd van corona hebben ze natuurlijk moeten werken.
Met de DigiD en de QR-code en sommige hadden dat alsnog op papier uitgeprint, wat ook helemaal geen probleem is natuurlijk. Maar het is wel… Hanneke van Andel (35:56.305) Ja, maar ik denk dat we ook wel die doelgroep onderschatten. Ik denk dat het echt wel jaren… De mensen zijn niet boven de 80, 90 zitten, maar die 70ers, die willen sowieso hun kleinkinderen al meegaan met hun kleinkinderen. Dus die zijn al veel digitaler dan we misschien denken.
Ellen Kruize Kok – Educated Drugdealer Podcast (36:11.444) Ja, dus misschien is het ook… Lisa-Marie (36:12.075) Ja, soms moet je het ook gewoon beginnen en dan zet het een beweging in. Want ik hoor hier ook heel vaak het argument van ja, maar de oudere mensen dan. Dan denk ik ja, maar misschien moeten we dan even met twee opties werken zoals jullie dat doen, Hanneke. En dan zeg je nou, nu zit 20 procent daar op. Maar ik zou me ook kunnen voorstellen dat op een gegeven moment de echt oudere mensen, dat daar ook mantelzorgers zijn, die helpen bij de geneesmiddelen bestellen. Dus dat misschien de echt ouwe mensen, dat het dan juist wel weer makkelijker is. Maar ja, zeker als je twee opties hebt, waarom niet?
Ellen Kruize Kok – Educated Drugdealer Podcast (36:42.452) Ja, en ik denk dat als je dat, als je zeg maar iemand krijgt die van het ziekenhuis komt die bijvoorbeeld een hartinfarct heeft gehad, die krijgt dan direct een hele lading medicijnen. Dat is echt een omschakelpunt in hun leven. En dat dan misschien ook in de eerste uitgifte zoiets voor kan komen en dat je dan die mensen meteen in de app kunt zetten en ze het ook kunt uitleggen. Dat dat natuurlijk ook een uniek moment is waarop dat ook van echt toegevoegde waarde is. En dat ze het ook weten, alleen er komt natuurlijk wel heel veel op hun af op zo’n moment. Maar dat geeft ook juist weer overzicht voor hen. Daar staat alles in, er staan reminders in, wanneer je het moet gebruiken, hoe laat je het in moet nemen, of het voor – of na de maaltijd moet. Dus het is ook wel weer qua informatievoorziening dan heel handig, denk ik. En voor verspilling.
Hanneke van Andel (37:27.601) Ja, we hebben nu vanuit, ja dat is onze service apotheek, omdat ik daar werk natuurlijk, hebben we een tipprogramma ontwikkeld. Ik denk vorig jaar of twee jaar terug en dat is een heel mooi systeem. Dat is ook weer gebruik maken van die service apotheek app waar mensen dan in zitten. En als ze dan bijvoorbeeld, volgens mij is nou bij de oxycodon gebruik en bij bepaalde hartmiddelen, dan kun je daarvoor aanmelden en elke keer, dus elke week, krijg je ongeveer drie tips. gewoon heel kort over wat informatie over hun geneesmiddelen. En op die manier kun je ze zeg maar veel kennis toebrengen als ze helemaal op het begin, als ze duizelden van informatie en dan moeten ze eventjes laten bezinken, kunnen ze dus met dat tipprogramma steeds op zo’n digitale manier meer kennis vergaren. En TFIS ook, mocht er iets zijn van klachten of dingen, heel makkelijk en laagdrempelig ons mailen met bepaalde vragen.
Hanneke van Andel (38:27.569) Dus dat wordt steeds makkelijker en steeds laagdrempeliger.
Ellen Kruize Kok – Educated Drugdealer Podcast (38:31.988) Als we dat meer uitrollen en ineens met de verspilling die ideeën van die Lisa Marie verzameld daarin kunnen implementeren, dan heb je al echt heel veel mensen die je in weinig tijd kan helpen.
Hanneke van Andel (38:45.393) Ik merk ook wel aan mensen aan de balie dat er steeds meer mensen, ten opzichte van bijvoorbeeld 10 jaar geleden, heel vaak zeggen van nou, ik ga binnenkort naar de dokter, ik wil maar eigenlijk maar voor 10 dagen. Want ik weet niet wat er gebeurt, misschien moet ik wel door blijven gaan, maar dan zie ik dat wel over 10 dagen. Ellen
Kruize Kok – Educated Drugdealer Podcast (38:59.988) En dan krijgt ze gewoon een herhaalrecept mee of wat doen jullie dan?
Hanneke van Andel (39:03.813) Wij hebben met de meeste huisartsen afgesproken dat wij gewoon dingen mogen herhalen. Sommige dingen niet, maar dat is dan in samenspraak. Dus herhalen recepten doen we eigenlijk niet zo heel veel meer aan. Dus geneesmiddelen kunnen we gewoon voor tien dagen afgeven en na tien dagen kunnen we dat eventueel weer herhalen. Voor een langere tijd bijvoorbeeld.
Ellen Kruize Kok – Educated Drugdealer Podcast (39:24.436) Misschien nog wel een beetje een andere raakvlak, maar we hebben nu een enorm geneesmiddelentekort. Echt niet normaal. En aan de andere kant verspillen we dus enorm veel geneesmiddelen. Hoe zien jullie dat bij elkaar komen?
Lisa-Marie (39:43.051) Ja, nee, ik vind het lastig uit te leggen. Tegelijkertijd denk ik dat je daarmee ook een soort illegale beweging in de hand werkt. Dus je ziet al op Facebook groepen van mensen die een bepaald geneesmiddel nodig hebben en er echt niet meer aan kunnen komen oproepen van, hey, heeft iemand dit over? Op die manier worden geneesmiddelen uitgewisseld tussen patiënten en daar maak ik me wel zorgen over, want kunnen zij overzien of het echt hetzelfde is, de juiste dosering?
En wat is de kwaliteit van die geneesmiddelen? Het is gewoon illegaal eigenlijk op die manier. Dus ja, ik maak me daar zeker heel veel zorgen over en ik denk dat we daarmee het heel onwenselijkst in de hand werken. En daarom denken wij als zorgverleners die rol moeten pakken en moeten zorgen dat er A, niet zoveel overblijft en B, als we dan gaan heruitgeven, dat we dat op een verantwoorde manier doen.
Hanneke van Andel (40:30.321) Ja, dat denk ik ook. Op deze manier lijkt het ook net dat je een soort van ontwikkelingsland aan het worden bent. Dus eigenlijk zo’n Westersland vooruitstrevend en op dit gebied door die tekorten.
Ellen Kruize Kok – Educated Drugdealer Podcast (40:51.092) Het is gewoon lastig. Ik heb toen meegedaan met die Facebook groepen om even erin te kijken. Het ging over inhalatiemedicatie. Wat het schrikbarende er ook aan is, is dat mensen ook gewoon een inhalator die half gebruikt is delen. Terwijl iemand op zoek is naar salbutamol, krijgt hij een heel ander geneesmiddel. Ik heb deze nog wel over, deze kan je ook gebruiken. En dan denk ik, wow, dat gaat echt te ver. En dan gaan ook echt gewoon hele verkeerde dingen ontstaan. Het is niet alleen illegaal, maar het is ook gewoon helemaal niet verstandig. Dus ja, het is wel heel vervelend als je medicatie op is. Maar nu moet ik wel zeggen, als je dan op dit moment kijkt nu, er is heel veel wat gedaan wordt aan oplossingen in de apotheek. Er wordt ook heel veel geïmporteerd uit het buitenland. Er zijn soms best wel oplossingen te regelen. Ga dan ook eerst weer terug naar je apotheek en dan eventueel terug naar je huisarts. Niet op eigen houtje allemaal dingen uit het buitenland halen of ruilen op Facebook of dat soort dingen. Hanneke van Andel (41:58.161) Ja.
Ellen Kruize Kok – Educated Drugdealer Podcast (41:58.516) …wat ik zie.
Hanneke van Andel (42:03.249) Ja het is verschrikkelijk. Ik vind dat Niel pleisters volgens mij ook al bepaalde doses al bijna niet meer te krijgen. Ze moeten straks gaan knippen en dan moeten ze gaan halveren.
Ellen Kruize Kok – Educated Drugdealer Podcast (42:11.796) Dat zijn morfinepleisters, fentanylpleisters. Het is wel heftig, we zitten op een soort breekpunt. We zitten op een moment dat we kunnen kijken van welke ideeën er zijn en hoe we die gaan inzetten. Daar houden we jullie van op de hoogte. Dat we iedereen bewust kunnen maken dat de illegale manier niet de manier is. En pas daar heel erg mee op. Ik denk dat we dat ook wel op deze manier deze podcast heel mooi af kunnen sluiten.
Lisa-Marie (42:45.483) Ja, en ik denk ook dat het belangrijk is om nogmaals te oproepen te doen. Ik ga me, ik blijf me met mijn onderzoeksteam hier in het Radboud UMC hard maken voor de heruitgifte van geneesmiddelen. Ze hebben dat nu grootschalig getest voor kankermedicijnen, wat ik net al aangaf ook in vier ziekenhuizen in mijn proefschrift. We zijn het nu in 14 ziekenhuizen aan het uitrollen. Maar uiteindelijk zien we dit natuurlijk voor ons voor een veel grotere groep geneesmiddelen, want… Je kunt niet altijd voorspellen wanneer een geneesmiddel overblijft. Dus is het gewoon belangrijk dat we ook strategieën hebben om aan heruitgiften te gaan doen. En natuurlijk voor de dure geneesmiddelen, maar uiteindelijk ook voor de goedkope geneesmiddelen. Want daar zitten echt de grote volumes die leiden tot de grote milieuimpact. Dus ik denk dat wil ik in ieder geval ook nog meegeven voordat we afsluiten dat wij daar hard aan blijven werken. Om het ook wettelijk mogelijk te maken, want dat is de grote uitdaging.
Hanneke van Andel (43:40.369) Supergoed. Ja, dat wou ik ook ook zeggen van jullie zijn nu bezig met de dure geneesmiddelen en dat is natuurlijk iets wat, ja daar kan ik me in denken, dat is iets wat van waarde is. Maar dat vind ik ook zo moeilijk in deze kwestie. Al die goedkope geneesmiddelen zijn ook van waarde, maar die hebben we zo waardeloos gemaakt eigenlijk, door ze zulke lage prijzen te geven. Terwijl dat juist de berg is. afvalberg. Dus ik hoop dat jullie dit systeem een beetje kunnen openbreken met jullie project zodat jullie ook die andere afdankertjes zeg maar een nieuw leven kunnen geven.
Lisa-Marie (44:23.147) Ik had zelfs als een van mijn stellingen opgenomen dat ik vind dat op goedkope geneesmiddelen een ecotax moet komen, zodat we ook heruitgiften van goedkope geneesmiddelen mogelijk kunnen maken. Misschien nog een tikkeltje een ideaalbeeld, maar het zou wel heel erg mooi zijn. En dat is denk ik ook een oproep aan de overheid om met ons mee te denken, om het wettelijk mogelijk te maken en ook aan de industrie om ons daarbij te helpen.
Hanneke van Andel (44:47.313) Ja, heel goed.
Ellen Kruize Kok – Educated Drugdealer Podcast (44:48.884) Ja, een mooi statement. Dank jullie wel. En voor jullie tijd. En ik hoop, we gaan hier zeker een vervolg aan geven. Maar ik zal jullie link in profielen ook even delen zodat iedereen die vragen heeft hierover jullie ook specifiek weet te vinden. Maar hartelijk dank voor jullie tijd en deze uitleg.
Hanneke van Andel (45:05.105) Ja, dank je wel.
Lisa-Marie (45:06.027) Dank je wel, Ellen.
En voor onze lezer en luisteraars: vergeet niet deze podcast te delen en een beoordeling achter te laten. Samen kunnen we meer bewustzijn creëren rondom het juiste gebruik van medicijnen en het belang van een goede communicatie tussen zorgverlener en patiënt.
Blijf op de hoogte via mijn socials en website voor meer interessante onderwerpen en handige tips. Tot de volgende keer op de Educated Drugdealer Podcast!
Luister gratis de Educated Drugdealer podcast:
- Spotify
- YouTube
- Amazon podcasts
- Apple Itunes
- castbox.fm
- radiopublic.com
- pocketcasts.com
Volg mijn gratis masterclass over social media in de zorg
Liefs,
Ellen
Ellen Kruize Kok auteur van de boeken Educated Drugdealer en Verhalen uit de apotheek. En maker van de Educated Drugdealer Podcast, luister via Spotify of YouTube (gratis) of volg op de socials. Bekijk alle gratis downloads in de shop!