De brief van de WSO, geeft een standpunt over werkonderbrekingen in openbare apotheken en belicht de risico’s en voorwaarden die volgens de organisatie moeten worden overwogen bij stakingen in de farmaceutische sector. Het document legt nadruk op de noodzaak om de kwaliteit en continuïteit van farmaceutische zorg te waarborgen, zelfs tijdens werkonderbrekingen en identificeert vijf kernuitgangspunten die leidend zouden moeten zijn.
Verantwoordelijkheid van de gevestigde apotheker
De WSO benadrukt dat de gevestigde apotheker verantwoordelijk is voor het waarborgen van farmaceutische zorg binnen de openbare apotheek. Deze verantwoordelijkheid vereist voldoende gekwalificeerd personeel, adequate voorraad geneesmiddelen en toegang tot relevante informatie. In situaties waarin de continuïteit van zorg in gevaar komt, moet de apotheker terugvallen op crisisplannen, zoals het KNMP-crisisplan. Dit onderstreept dat, ondanks werkonderbrekingen, farmaceutische zorg niet mag worden onderbroken, en spoedzorg altijd gegarandeerd moet zijn.
De apotheker heeft ook een complexe wettelijke verantwoordelijkheid (strafrechtelijk, civielrechtelijk en tuchtrechtelijk). Tegelijkertijd wijst de WSO erop dat werkgevers de plicht hebben om apothekers voldoende middelen en ondersteuning te bieden om hun werk veilig en verantwoord te kunnen uitvoeren.
Impact van werkonderbrekingen op de zorgcontinuïteit
Volgens de WSO kunnen werkonderbrekingen ernstige gevolgen hebben voor de farmaceutische zorg. Naarmate stakingen langer duren, lopen de risico’s voor patiënten op. Bijvoorbeeld, patiënten kunnen zonder chronische medicatie komen te zitten, spoedeisende zorg kan worden vertraagd, en risico’s op fouten in medicatiebewaking nemen toe.
Een werkonderbreking van één dag heeft volgens de WSO al een forse impact: het kost naar schatting drie werkdagen om de directe achterstanden in te halen. Het herstel van minder spoedeisende zorgtaken, zoals mutaties in medicatierollen en verwerking van ontslaginformatie uit ziekenhuizen, kan weken duren. Deze achterstanden stapelen zich bovenop de reguliere werkzaamheden, waardoor de druk op het apotheekteam verder toeneemt.
Calamiteiten en risico’s voor de patiëntenzorg
Tijdens werkonderbrekingen moeten apotheken zich focussen op het voorkomen van calamiteiten. Dit betekent dat de apotheker zich vooral moet richten op spoedeisende farmaceutische zorg, zoals het verstrekken van geneesmiddelen die niet onderbroken mogen worden, zorg aan terminale patiënten, en begeleiding bij eerste uitgiftes van bepaalde medicijnen.
Daarnaast kunnen werkonderbrekingen de monitoring van langdurige medicatiegebruikers, zoals patiënten die antistollingsmiddelen gebruiken, verstoren. Dit kan leiden tot ernstige risico’s, zoals bloedingen of ziekenhuisopnames.
Effecten op de bredere zorgketen
De apotheek maakt integraal deel uit van de zorgketen, en werkonderbrekingen in openbare apotheken hebben gevolgen voor huisartsen, medische specialisten, thuiszorgorganisaties en andere zorgverleners. Dienstapotheken, die vaak met personeel van openbare apotheken werken, hebben beperkte capaciteit en kunnen de toegenomen druk tijdens stakingen niet volledig opvangen.
Dit betekent dat verstoringen in de farmaceutische zorg direct doorwerken in andere delen van de zorgketen, zoals huisartsenposten en spoedeisende hulp. Het functioneren van deze keten moet volgens de WSO beschermd worden door de impact van stakingen te beperken.
Veiligheid op de werkplek
Werkonderbrekingen kunnen ook de veiligheid en samenwerking binnen apotheekteams beïnvloeden. Verschillen in visie over de acties kunnen leiden tot spanningen en een verhoogde psychosociale arbeidsbelasting (PSA), zoals stress, werkdruk en ongewenst gedrag. De WSO benadrukt dat de veiligheid en samenwerking binnen teams, zowel tijdens als na acties, gegarandeerd moet blijven.
Stelregel van de WSO
Op basis van bovenstaande uitgangspunten stelt de WSO dat stakingen die langer duren dan één werkdag een onverantwoord risico vormen. Om opgelopen achterstanden na een werkonderbreking weg te werken, is volgens de WSO een hersteltijd van vijf werkdagen per stakingsdag nodig. Dit is noodzakelijk om zowel de continuïteit van de farmaceutische zorg als de veiligheid van medewerkers te waarborgen.
Conclusie en oproep
De WSO dringt er bij alle betrokkenen op aan om deze richtlijnen te respecteren en zorgvuldigheid boven alles te stellen. Werkonderbrekingen mogen de patiëntveiligheid niet in gevaar brengen, en apothekers moeten de nodige ondersteuning krijgen om hun verantwoordelijkheden te kunnen waarmaken.
De brief roept op tot een balans tussen het recht op stakingen en de verplichting om veilige en continue zorg te blijven leveren binnen de openbare apotheken.
Wat er al gedaan is?
Lees je via Cao Apotheken blog of de op de socials.
Samen bouwen we aan de apotheek van de toekomst – stap voor stap, met een lange adem.